Yemek için yaşayanlardan mısınız, yoksa yaşamak için yemek yiyenlerden mi? Eğer birinci gruptaysanız; farklı lezzetler keşfetmenin, dünya mutfaklarını daha iyi tanımanın ve gastronomi turlarına çıkmanın sizin için bambaşka bir keyif olduğunu tahmin ediyorum. Ne var ki, hem modern dünyanın telaşlı temposu hem de çeşitli olanaksızlıklar sebebiyle, insan her istediğinde çantasını sırtına atıp yeni lezzetler ve mutfaklar keşfetmenin peşine düşemiyor. İşte, böyle zamanlarda da imdadımıza gastronomi belgeselleri yetişiyor.
Özellikle son yıllarda daha da popüler hale gelen yemek belgeselleri, karnımızı olmasa da gözümüzü doyurmayı kesinlikle başaran yapımlar. Bu belgeseller sayesinde bazen ünlü bir şefin mutfağına konuk oluyor, bazen de ülke ülke gezip yeni lezzetler keşfeden kişilere eşlik ediyoruz. Üstelik, bu tip yapımlarda öğrendiğimiz bilgiler, bize kendi mutfağımızda da yaratıcılığımızı konuşturmak ve harikalar yaratmak için ilham veriyor. Eğer siz de yemek belgeselleri izlemeyi seviyorsanız doğru yerdesiniz. Çünkü sizin için her biri birbirinden keyifli ve iştah açıcı on farklı belgeseli derledik. Şimdiden keyifli okumalar…
1. Jiro Dreams of Sushi (2011)
IMDb Puanı: 7.8
1925 yılında dünyaya gelen ve 2022 yılı itibarıyla hâlen mesleğinin başında olan Jiro Ono, dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü şeflerinden biri. Henüz yalnızca yedi yaşında başladığı çalışma hayatında onlarca yılı...
Dünyanın en ünlü ve başarılı şeflerinden biri olan Jiro Ono’yu belki daha önce duymuşsunuzdur. 1925 yılında dünyaya gelen ve çalışmaya henüz yedi yaşındayken başlayan usta şef, kariyerinin ilk yıllarını farklı sushi restoranlarında çalışarak tecrübe kazanmak için harcamış. 1965 yılında kurduğu Sukiyabashi Jiro adlı restoranıyla da hem üç Michelin yıldızı almaya hak kazanmış hem de ismini tüm dünyaya duyurmayı başarmış.
2022 yılı itibarıyla hâlen hayatta ve işinin başında olan Jiro Ono, bir insanın işini ne kadar büyük bir aşkla ve azimle yapabileceğinin en büyük örneklerinden biri. Usta șef hâlen restoranını yönetiyor ve resmi tatiller ya da restoranın kapalı olduğu günler dışında asla izin bile kullanmıyor. 2011 yılında David Gelb’in imzasıyla izleyicilerle buluşan Jiro Dreams of Sushi de Jiro Ono’nun hayranlık uyandıran yaşam ve kariyer öyküsünü konu alıyor.
Belgesel çekildiğinde 85 yaşında olan Jiro Ono, izleyicilere büyük oğlu ve sağ kolu Yoshikazu Ono ile birlikte yönettiği restoranının kapılarını aralıyor. Bu durum oldukça ilgi çekici. Çünkü 2019 yılından beri, Sukiyabashi Jiro’ya yalnızca Jiro Ono tarafından davet edilen özel misafirler kabul ediliyor. İmkanı olsa da bu restoranı dilediği zaman ziyaret edemeyen gastronomi tutkunları da Jiro Dreams of Sushi sayesinde hem Jiro Ono hem de restoranı hakkında daha detaylı bilgiler edinebiliyor.
1 saat 21 dakika uzunluğundaki belgeselde sushi yapımına ilişkin de oldukça ilgi çekici bilgiler veriliyor. Neredeyse bir asırdır hayatta olan usta bir şefin adını nasıl gastronomi tarihine altın harflerle yazdırdığını merak ediyorsanız, bu belgesele mutlaka göz atmalısınız.
2. The Mind of a Chef (2012-2017)
IMDb Puanı: 8
Dünyanın en ünlü şeflerinden biri olan Anthony Bourdain, ne yazık ki 8 Haziran 2018 tarihinde hayata gözlerini yumdu. 1956 yılında New York City’de dünyaya gelen usta şef, Brasserie Les Halles...
2018 yılında hayatını kaybeden usta şef ve gastronomi yazarı Anthony Bourdain’in peşinde dünya mutfaklarını keşfetmeye ne dersiniz? 2012 yılında başlayan ve altı sezon süren The Mind of a Chef, Bourdain’in dünyanın birçok farklı noktasını ziyaret ederek ünlü şeflerin mutfak sırlarını araştırmasını konu alan bir yapım.
Her biri yirmi dörder dakika uzunluğundaki seksen yedi bölümden oluşan belgesel serisi, izleyicileri yepyeni lezzetlerle ve usta şeflerle tanıştırıyor. Bir yandan şeflerin kariyer yolculuklarını ve bu yolculuklar sırasında göğüsledikleri zorlukları öğrenirken, bir yandan da imza tabaklarını oluştururken nelere dikkat ettiklerini öğrenebiliyorsunuz. Rehberiniz Anthony Bourdain gibi büyük bir usta olduğu için, her yeni durakta ufuk açıcı bilgiler edinmek de kaçınılmaz oluyor.
3. For Grace (2015)
IMDb Puanı: 7.3
2015 yılında izleyicilerle buluşan bir belgesel olan For Grace, gastronomi tutkunlarının kaçırmaması gereken bir yapım. Ancak bu belgeselin yalnızca gastronomiye ve yeni lezzetler keşfetmeye ilgi duyanlara hitap edeceğini söylemek yanlış...
Üç Michelin yıldızlı ünlü şef Curtis Duffy’nin hayatını ve kariyerini konu alan For Grace, belki de bu listedeki en çarpıcı ve trajik belgesellerden biri. Çünkü Duffy’nin adım adım inşa ettiği başarılı kariyerinin altında büyük travmalar yatıyor. Şiddetli geçimsizliğin yaşandığı bir ailede büyüdüğü için henüz 12 yaşında bir pizzacıda çalışmaya başlayan Duffy, 18 yaşında korkunç bir travma yaşamış. Bir asker emeklisi olan babası, boşandığı annesini bir evin içinde sekiz saat boyunca rehin tuttuktan sonra öldürmüş. Ardından da intihar etmiş. Duffy bu kabusu, tüm Amerikan halkıyla birlikte televizyonda canlı yayında seyretmek zorunda kalmış.
For Grace adlı belgeselde de görüyoruz ki, mutfaklar Duffy için bir tür rehabilitasyon merkezi olmuş. Mutfaktaki yeteneğini keşfettikten sonra ona tutunan ve bu sayede hayatını değiştiren ünlü şef, Grace isimli restoranını nasıl açtığını bu belgesel aracılığıyla izleyicilere anlatıyor. Başarıya ulaşma yolculuğunda neleri feda etmek zorunda kaldığını anlatmaktan da çekinmiyor. Bir șef olmanın en zorlu yanlarını ilk ağızdan öğrenmek istiyorsanız For Grace’e mutlaka bir şans vermelisiniz.
4. Chef’s Table (2015-2019)
IMDb Puanı: 8.5
2015 yılında Netflix’te yayın hayatına başlayan Chef’s Tablo, 2019 yılına kadar devam etti. Toplamda altı sezonu bulunan yapımın bir sezonundaki bölüm sayısı 4-6 arasında değişiklik gösteriyor. Gastronomi tutkunlarının çok keyifle...
Netflix’te altı sezon boyunca izleyicilerle buluşmuş olan Chef’s Table, her bölümünde farklı bir şefin restoranına ve mutfak sırlarına odaklanan bir yapım. Toplamda otuz bölümü bulunuyor ve her bir bölümde dünyaca ünlü farklı bir şefle tanışıyoruz. Belgesel serisinin yapımcısı ve ilk bölümünün yönetmeni, az önce Jiro Dreams of Sushi’den söz ederken de andığımız David Gelb. Emmy adaylığı da bulunan Chef’s Table, hep aynı konuya odaklanmasına rağmen kendisini hiçbir bölümde tekrar etmemeyi başararak harika bir seyir deneyimi sunuyor.
Chef’s Table her bölümde başka bir usta şefi konuk ettiği için, onlardan öğrenebileceğiniz bilgiler de çok geniş bir yelpazeye yayılıyor. Üstelik, beşinci sezonun ikinci bölümünde “As bayrakları!” diye coşabiliyorsunuz. Çünkü bu bölümde, programa Çiya’nın usta şefi Musa Dağdeviren konuk oluyor.
5. Cooked (2016)
IMDb Puanı: 8.1
Arzunun Botaniği & Bir Elmanın Sizi Kullandığını Düşündünüz Mü Hiç?, Tohum ve Gıdanın Geleceği Üzerine Manifestolar ve Etobur-Otobur İkilemi gibi kitaplarıyla tanıdığımız bol ödüllü gastronomi yazarı Michael Pollan, Pişmiş: Doğal...
Ünlü ve bol ödüllü gastronomi yazarı Michael Pollan’ın Cooked: A Natural History of Transformation isimli kitabından uyarlanan Cooked, 2016 yılında dört bölüm halinde Netflix’te yayınlanarak izleyicilerle buluştu. Pollan’ın yemek pişirmede çağlardan beri kullanılan dört temel tekniğe odaklandığı bu yapım, gerçekten çok ufuk açıcı bilgilerle dolu. Bölümler sırasıyla Ateş, Su, Hava ve Toprak şeklinde adlandırılıyor.
Ateş adlı bölümde yemekleri ateşle pişirme tarihi ve mangal kültürü konu ediliyor. Su bölümünde tencere yemekleri ve evde yemek yapma geleneğinin yavaş yavaş ortadan kaybolması anlatılıyor. Hava bölümü, buğday ve ekmeğin tarihçesine odaklanmış. Toprak bölümünde ise fermantasyon süreci, mikrobiyolojik canlılar, probiyotikler, prebiyotikler ve işlenmiş gıdalar anlatılıyor. Sağlıklı beslenme ve yemek kültürü konularına da ayrıntılı bir şekilde değinen belgeselin her bir bölümü yaklaşık bir saat uzunluğunda.
6. Tuz, Yağ, Asit, Isı (Salt Fat Acid Heat) (2018)
IMDb Puanı: 7.7
İran asıllı Amerikalı şef ve gastronomi yazarı Samin Nosrat’ın aynı isimli kitabından uyarlanan Tuz, Yağ, Asit, Isı; Netflix’te 2018 yılında izleyicilerle buluşan bir belgesel serisi. Toplamda dört bölümden oluşan yapımın...
İran asıllı Amerikalı gastronomi yazarı ve şef Samin Nosrat’ın aynı isimli kitabından uyarlanan Tuz, Yağ, Asit, Isı; dört bölümlük bir Netflix belgesel serisi. Samin Nosrat’ın peşinden dünyanın farklı noktalarına doğru yolculuğa çıktığımız bu yapımda, mükemmel bir yemeği oluşturan dört temel unsura odaklanıyoruz. Bölümler 40-50 dakika uzunluğunda.
Belgeselde; Kuzey İtalya çiftliklerinde domuz yağı ve zeytinyağının inceliklerini öğreniyor, Kaliforniya’da fırında et ve sebze pişiriyor, Japonya’da binlerce farklı tuz çeşidini tanıyor, Yucatan’da asitlerin dönüşümü hakkında bilgi ediniyoruz. Mükemmel yemekler yapmak istiyorsanız bu ufuk açıcı belgeseli kaçırmayın.
7. Somebody Feed Phil (2018-hâlen)
IMDb Puanı: 8.2
Netflix son yıllarda gastronomi tutkunlarının ilgisini çekebilecek birbirinden başarılı belgesellere imza atıyor. Chef’s Table, Cooked, Ugly Delicious ve Salt Fat Acid Heat gibi yapımlar; bunlar içinde en çok ilgi görenler...
Everybody Loves Raymond adlı ünlü sitcom’un yaratıcısı olarak da tanıdığımız Phil Rosenthal’ın imzasını taşıyan Somebody Feed Phil, belki de bu listedeki en eğlenceli yapım. Netflix’te 2022 yılı itibarıyla altı sezonu bulunan ve hala devam eden yapım, her bölümde farklı bir şehrin yemek kültürüne ve ünlü lezzetlerine odaklanıyor.
Listemizdeki diğer birçok yapımda ünlü bir şefin ya da gastronomi yazarının turlarına eşlik ediyoruz. Haliyle gastronomiye ilişkin ufuk açıcı bilgiler de öğreniyoruz. Ancak Somebody Feed Phil’de durum biraz farklı. Gastronomiye ilişkin herhangi bir eğitimi ya da tecrübesi olmayan Phil Rosenthal, izleyicilerin kalbini sosyal, sıcakkanlı ve enerjik kişiliğiyle kazanıyor. Belki gezdiği şehirlerin ünlü lezzetleri hakkında çok derin bilgiler vermiyor, ancak onları ilk kez tadan birinin deneyimlerini tüm dürüstlüğüyle aktarmayı başarıyor.
Somebody Feed Phil’in bir diğer güzel tarafı da Phil Rosenthal’ın sosyal karakteri sayesinde her gittiği kentte edindiği yeni arkadaşlıkları da ekranlara taşıması. Üstelik, Phil bazen söz konusu kentlerin önemli etkinliklerine de katılıyor. Böylece farklı şehirlerin sosyal hayatı hakkında da fikir edinme şansı buluyoruz. Esprilerle dolu ve çok keyifli bir gastronomi turuna çıkmak istiyorsanız Somebody Feed Phil’e mutlaka göz atmalısınız.
8. Ugly Delicious (2018-hâlen)
IMDb Puanı: 7.8
2018 yılında Netflix’te yayınlanmaya başlayan ve 2022 yılı itibarıyla yayınlanmış iki sezonu bulunan Ugly Delicious, lezzet düşkünlerinin kaçırmaması gereken bir belgesel serisi. İlk sezonu sekiz, ikinci sezonu ise dört bölümden...
Kore asıllı Amerikalı şef David Chang’ın imzasını taşıyan Ugly Delicious da Netflix’te hâlen devam eden gastronomi konulu bir belgesel serisi. 2022 yılı itibarıyla şimdilik iki sezonu bulunan yapımda, David Chang’in peşinde dünyanın farklı şehirlerini gezerek yeni lezzetler keşfediyor veya zaten aşina olduğumuz lezzetler hakkında ufuk açıcı bilgiler öğreniyoruz. Ugly Delicious’u benzerlerinden ayıran en önemli özelliği, görsel açıdan çok iştah açıcı olmasa da lezzetiyle zirveye oynayan yemeklere odaklanması. Başka bir deyişle, Chang bu seride yüksek görselliğin değil, doğrudan lezzetin peşine düşüyor.
İlk sezonu dört, ikinci sezonu da sekiz bölümden oluşan Ugly Delicious’un bir durağı da İstanbul. İstanbul’a konuk olduğumuz bölümde et döneri mercek altına alıyoruz. Ayrıca, David Chang’in zaman zaman bazı toplumsal sorunlara ışık tuttuğunu da belirtmek gerek. Örneğin, bu belgesel aracılığıyla ırkçılığın ve ayrımcılığın yemek kültürüne ve piyasasına nasıl etki ettiğini de öğrenebiliyoruz.
9. Street Food (2019-hâlen)
IMDb Puanı: 7.9
2019 yılında Netflix’te yayınlanmaya başlayarak izleyicilerle buluşan Street Food, aslında her sezonuyla farklı bir ülkeye ya da kıtaya odaklanan gastronomi konulu bir belgesel serisi. 2019 yılında Asya sezonu, 2020 yılında...
Netflix yemek belgeselleri arasında yer alan Street Food’un şimdilik üç sezonu var. İlk sezonu Asya’nın, ikincisi Latin Amerika’nın, üçüncüsü de ABD’nin sokak lezzetlerini konu alıyor. Aslına bakarsanız, sokak lezzetleri kültürü ağırlıklı olarak ekonomik açıdan zorluk yaşayan ülkelerde gelişen bir kavram. Hindistan ve Nepal gibi kişi başına düşen milli gelirin çok az olduğu ülkelerde, birçok kişinin bir mutfağı ya da mutfak eşyası olmadığı için, halk da mecburen ucuz sokak lezzetlerine yöneliyor. Bu durum, ilerleyen süreçte ülkelerin ekonomisi kalkınsa bile, sokak yemeklerinin bir kültür haline gelmesini sağlıyor.
Street Food da aslında bu dönüşüme odaklanan bir belgesel serisi. Her bölümde farklı bir şehre konuk olan yapım, izleyicileri farklı lezzetlerle ve küçük işletmelerle tanıştırıyor. Asya sezonu dokuz, Latin Amerika ve ABD sezonları altışar bölümden oluşuyor. Bölümler ortalama yarım saat sürüyor.
10. Taco Günlükleri (Taco Chronicles) (2019-hâlen)
IMDb Puanı: 7.8
Meksika yemek kültürünün çok önemli bir parçasını oluşturan taco, size ilk etapta basit bir yemek gibi görünebilir. Ancak aslında bu yemeğin ardında son derece köklü bir tarihçe yatıyor. Özellikle son...
Listemizdeki son Netflix yapımı belgesel serisi de 2019 yılında yayın hayatına başlayan Taco Günlükleri. Eğer Meksika mutfağına ve özellikle de taco çeşitlerine ilgi duyuyorsanız bu belgeseli tok karnına izlemenizi tavsiye ederim. Çünkü her bölümünde farklı bir taco çeşidine ve genel anlamda taco kültürüne odaklanan bu yapım, hem çekimleri hem de konusu itibarıyla son derece iştah açıcı bir atmosfere sahip. Üstelik, taco’nun ne kadar köklü bir geçmişe sahip olduğunu öğrenmek de gerçekten şaşırtıcı bir deneyim. Şimdilik iki sezondan oluşan yapımın toplamda on üç bölümü bulunuyor. Bölümler yaklaşık 25-30 dakika sürüyor.
| Sıra | İçerik | Kullanıcı Puanı |
|---|---|---|
| 1 | Jiro Dreams of Sushi | - |
| 2 | The Mind of a Chef | - |
| 3 | For Grace | - |
| 4 | Chef’s Table | - |
| 5 | Cooked | - |
| 6 | Tuz, Yağ, Asit, Isı (Salt Fat Acid Heat) | - |
| 7 | Somebody Feed Phil | - |
| 8 | Ugly Delicious | - |
| 9 | Street Food | - |
| 10 | Taco Günlükleri (Taco Chronicles) | - |
