Teknolojinin son hız ilerleyişine bir de COVID-19 kaynaklı kısıtlamalar eklenince neredeyse her sektörde dijitalleşmenin (“neredeyse” diyelim de çok iddialı olmasın) zirvesine ulaştık. “Hayatta olabilemez” dediklerimiz oldu, uzaktan çalışma nedir bilmeyenimiz kalmadı ve dijital göçebe (digital nomad) kavramını daha çok duyar olduk.
Doğası gereği dijital olarak halledilen işlere bir de aslında uzaktan çalışma yöntemiyle yapılabileceğine ikna olduğumuz işler eklenince pek çok birey için özgürlük çanları çalmaya başladı. Aslında özellikle son 20-30 yıldır kendini dijital göçebe olarak adlandıran pek çok insan vardı ancak son iki yılda yaşadıklarımız bu süreci daha fazla kişi için görünür ve bilinir kıldı. Tamam ama, neydi bu dijital göçebelik dedikleri? Ne yer, ne içerdi bu insanlar? Dijital göçebe meslekleri nelerdi? Hem bir de, dijital göçebe nasıl olunur ki? Acaba büyüyünce ben de dijital göçebe olabilir miyim? Ve daha bir sürü soru… Gelin, son yıllarda adını çok duyduğumuz bu kavrama yakından bakalım ve bu kavram etrafında dolaşan soruların yanıtlarını bulalım. Haydi bakalım, önden buyurun.
Dijital Göçebelik Nedir?
Öncelikle dijital göçebelik nedir sorusunu yanıtlayalım. Bunun için “dijital göçebelik ne değildir” konusuna bir netlik kazandıralım. Bu kavram, İngilizce “digital nomad” ifadesinin Türkçeye çevirisidir. Bunun yanında İngilizcede bir de “digital immigrants” sözcük grubu var ki iş, bu ikisinin Türkçeye çevirisine gelince biraz karışıyor. İngilizcede farklı anlamlara sahip olan bu ifadeler bazen “dijital göçmenlik” bazen de “dijital göçebelik” olarak çevrilebiliyor. Bu hem sözcüklerin Türkçe karşılıkları açısından yanlış hem de haliyle Türkçede bir karmaşaya neden oluyor.
Peki, Türkçe asıl karşılığı “dijital göçmenlik” olan “digital immigrants” ne demek? Dijital göçmenler dijital teknolojinin içine doğmayan, dijital teknolojiyi kullanmayı sonradan öğrenen ve bunu da aslında çoğunlukla zorunluluktan yapan bireyleri ifade eder. Bu kavramın karşısında ise “dijital yerliler” (digital natives) vardır ki bu da dijital teknoloji çağında doğan ve bu çağın araç gereçlerini kolaylıkla kullanabilen bireyleri içerir. Kısacası bu iki kavram bizim konumuzla alakası olmayan kavramlar.
O zaman dijital göçebelik nedir ona bakalım. Dijital göçebeler, mesleklerini tamamen internet üzerinden icra eden ve genellikle sabit bir adresleri bulunmayan kişilerdir. Bir yandan zaman kısıtı olmaksızın işlerini yapıp geçimlerini sağlarken bir yandan da farklı ülkeleri gezip dolaşabilirler ki göçebelikleri de buradan gelir. Bir ofiste 9-5 çalışmak istemeyenler için harika bir alternatif diyebiliriz. Bununla birlikte günümüzde her dijital göçebenin yoğun seyahat etmediğini de belirtmeliyiz. Bazı dijital göçebeler aktif ve yoğun bir seyahat planı yaparlarken bazıları da bir ülke belirleyip genellikle bir seneden az olmamak kaydıyla orada yaşayıp o ülkeyi geziyorlar. Bu arada 1984 yılında bir yandan bisikletiyle Amerika’yı arşınlarken bir yandan da TRS-80 Model 100 bilgisayarında işlerini halleden ilk dijital göçebe Steve Roberts’ı da burada anmadan geçmeyelim. Teşekkürler, Steve.
Dijital Göçebe Nasıl Olunur?
Dijital göçebe nedir sorusunun cevabını öğrendiğimize göre bir diğer önemli soruya geçelim: nasıl dijital göçebe olunur? Burası biraz kişiye bağlı aslında. Sizin işiniz zaten dijitalde ilerleyen bir iş mi yoksa halihazırda geleneksel yöntemlerle çalıştığınız bir iş mi? Eğer işiniz ikinci kategorideyse, yani geleneksel yöntemlerle çalışıyorsanız o zaman ilk soru, işvereninizi uzaktan çalışmaya ikna edebilecek misiniz? Cevap olumluysa harika, hemen seyahat planlarına geçebilirsiniz. Ancak iş ya da meslek değiştirmeniz gerekecekse işte o zaman öncelikle dijital göçebe meslekleri içinden kendinize uygun olanları tespit edip ne iş yapacağınızı belirlemelisiniz. Ardından da dijital göçebe iş ilanları için aramalara başlamak gerekir.
İş konusunu hallettiyseniz, yani bir geliriniz olacağı kesinleştiyse bu aşamada bir bütçe çalışması yapmalısınız. Böylelikle yemek, barınma, ulaşım gibi temel giderlerinizin yanı sıra gideceğiniz ülkede yapacağınız faaliyetler için ne kadar harcama yapabileceğinizi baştan bilirsiniz.
Bu aşamada bir diğer adım da seyahat planı oluşturmak. Gideceğiniz ülke ya da şehirler için izleyeceğiniz rotayı, vize ya da oturum izni başvurularıyla ilgili bilgileri derli toplu görmek sürecin zihninizde oturmasına ve herhangi bir eksik vs. kalmamasına yardımcı olacak.
Seyahat söz konusu olduğunda belki de en önemli şeye geldi sıra: sağlık sigortası. Herhangi bir hastalık, kaza durumunda işlerinizi kolaylaştıracak kapsamlı bir sağlık sigortası satın almak sizi güvende hissettirir. Firmaların sunduğu şartları inceleyerek kendinize en uygun sağlık sigortası poliçesini bulabilirsiniz.
Yurtdışında özellikle uzun süre kalacağınızda bir diğer önem arz eden konu da bankanızın sunduğu imkânlar. Yurtdışında banka ya da kredi kartınızı kullanabilecek misiniz? EFT, havale gibi işlemleri yapabilecek misiniz? Telefonunuza yeni bir SIM kart takarsanız mobil bankacılık uygulamasında sorun yaşar mısınız? Herhangi bir işlem için birisine vekalet vermeniz gerekir mi? Bunun gibi soruların cevabını yola çıkmadan önce bilmek gerekiyor.
Dijital Göçebe Meslekleri Nelerdir?
Öncelikle hemen belirteyim ki buraya dijital göçebe meslekleri ile ilgili yazacaklarım ancak örnekler olarak düşünülebilir. Dijital göçebe iş ilanları araştırması yaparken bi’fikir olur belki. Bunlardan farklı dijital göçebe işleri bulabilirsiniz. Hatta bulursanız bizimle de paylaşın, bilmeyenlere bi’fikir olur :)
Dijital göçebe olarak hayatınızı idame ettirmenizi sağlayabilecek işlere örnekler şöyle: bloggerlık (blog yazarlığı), YouTube yayıncılığı (YouTuberlık), SEO uyumlu içerik yazarlığı, SEO uzmanlığı, danışmanlık, dijital pazarlamacılık, sanal asistanlık, web tasarımcılığı, yazılım geliştiriciliği, öğretmenlik (özellikle yabancı dil), seslendirme sanatçılığı, web geliştiriciliği, veri madenciliği, sosyal medya yöneticiliği, uygulama geliştiriciliği, çevirmenlik, transkripsiyon (deşifraj), grafik tasarımcılığı… Aslında pekçoğuna yeni nesil meslekler diyebiliriz.
Dijital göçebelik nedir sorusunun yanı sıra nasıl olunur ve hangi meslekler bunun için uygundur sorularına da değindiğimiz yazının sonuna geldik. Bu konu ilginizi çektiyse ve dijital göçebe olarak kolaylıkla nerelere gidebilirim diye düşünmeye başladıysanız, o zaman sizi Dijital Göçebe Vizesi Veren Ülkeler Hangileri? başlıklı yazımıza da bekleriz. “Dijital göçebe vizesi nedir” mi dediniz? Onu da aynı yazı içinde anlattım.
