1990’lı yıllarda reklamcılık Türkiye’de yeni gelişiyor ve başkalaşım geçiriyordu. Televizyonun her eve girmesiyle basılı reklamların yerini daha çok reklam filmleri almaya başladı. Televizyonun o dönemde ne kadar çok izlenildiği düşünülürse, televizyon reklamlarının bünyede bıraktığı etkinin büyüklüğünü tahmin etmek de kolay oluyor. Bu dönemde çekilen pek çok reklam popüler olurken, birçoğu da günümüzde kült haline geldi.
Reklam filmlerinin bugün etkisi azalmış gibi görünse de nostaljik reklamları seyrettiğimizde ve hala onları hatırlıyor olduğumuzu gördüğümüzde, reklamın ne denli etkili bir araç olduğunu anlayabiliyoruz. Reklam sektörü ve reklamcılık insanlık var olduğu sürece var olacak gibi görünüyor.
Bundan 30 yıl öncesinde hayatımızda nasıl renkli ve popüler reklamlar vardı merak ediyorsanız. Sayfayı biraz aşağıya sürüklemeniz ve sizler için hazırladığımız reklam filmleri seçkisine göz atmanız yeterli olacaktır diyebiliriz. Gelin, 1990’ların en güzel reklamlarına birlikte bakalım!
1. Tokai Çakmak Reklamı: “Çakar Çakmaz Çakan Çakmak”
1991 yılında yayınlanan ve bol göndermeli bir iş olan Tokai çakmak reklamı, Türkiye’nin 90’lı yıllarına damgasını vurdu. Bugün bile bu reklam halen hatırlanıyor ve reklamın sloganı olan “Çakar çakmaz çakan çakmak” ifadesi marka ile özdeşleşmiş durumda. Türkiye’nin en önemli reklamcılarından biri olan Ali Taran imzası taşıyan reklam, sloganı kadar başrolünde olan karakter ile de dikkatleri çekti. MFÖ’nün meşhur şarkısı “Ali Desidero”dan yola çıkan ve bu karakteri reklamda canlandıran Yıldırım Memişoğlu, bu çalışma ile büyük ün kazandı. Tokai çakmak, bu reklam filminden sonra bütün ülkede en popüler çakmak markası haline geldi.
2. Yedigün Reklamı: “Takmayacaksın, Tak Açacaksın!”
Bu reklam filminden bahsetmeden önce Grup Vitamin’in çok değerli solisti, rahmetli Gökhan Semiz’i anmak istiyoruz. Türk müziğinin en orijinal ve yetenekli isimlerinden biri olan Gökhan Semiz’e özel bir parantez açtıktan sonra reklama gelelim. 1996 yılında gösterime giren Yedigün reklamı, reklam müziği ile tüm Türkiye’nin diline dolandı. Çünkü bu reklamın jingle’ı aynı zamanda Grup Vitamin’in şarkısıydı. 90’lara damga vuran ve çılgın tarzıyla dikkat çeken Grup Vitamin reklama tek başına damgasını vurmayı başardı. Yedgiün, bu sayede belki de hiç beklemediği bir satış başarısına ulaştı. “Takmayacaksın, tak açacaksın!” sloganı da dillere pelesenk oldu.
3. Derby Tıraş Bıçağı Reklamı: “Haydi Hayırlı Tıraşlar”
1993 yılında televizyonlarda gösterilmeye başlanan Derby tıraş bıçağı reklamı, ilk sıradan verdiğimiz Tokai çakmak reklamı ile neredeyse aynı içeriğe sahip. Zaten reklamın başrolünde, Ali Desidero olarak rol alan Yıldırım Memişoğlu var. Yönetmen de Ali Taran olunca, bu iki reklam aslında bir seri haline geliyor. Türkiye iki reklamı da çok benimsedi. Reklamın özellikle Permatik ve Sharp gibi markaların hakim olduğu tıraş bıçağı piyasasında Derby markasına bir Pazar payı yaratması çok önemli bir olay olarak kayıtlara geçti. Yıldırım Memişoğlu 2010 yılında yaptığı bir açıklamada, reklamın üzerinden 13 yıl geçmesine rağmen hala bu reklam filmi ile hatırlandığını söyledi.
4. Fruko Gazoz Reklamı: “On Yüz Milyon Baloncuk”
1990’lı yıllarda, henüz 5 yaşında bir kız çocuğunun oynadığı bu reklam filmi ve reklama ait slogan, uzun yıllar Türk milletinin aklından çıkmadı. Reklamın başrolünde olan ve sevimli halleri ile dikkat çeken Seda Renda, Fruko gazoz içerken sarf ettiği eğlenceli replikler ile tüm ülkenin sempatisini kazanmayı başardı. Fruko gazoz bu reklam ve reklamın sloganı olan “On yüz milyon baloncuk” ile öyle bir ivme yakaladı ki, bir daha reklam stratejisini bile değiştirmedi. Seda Renda, bu reklam ile Furko’ya büyük bir satış başarısı getirince, markanın reklamlarında 14 yıl sonra tekrar oynadı.
5. İş Bankası Reklamı: “Sağduyu”
1995 yılında, o döneme göre reklamcılıkta devrim niteliğinde bir iş televizyon kanallarına düştü. Bu işin arkasında İş Bankası’nın reklam ekibi vardı. Papua Yeni Gine’yi ülkemize tanıtan bu reklamda çok ünlü oyuncuların rol alması da dikkatlerden kaçmadı. 90’lı yıllarda Türk milletine Papuaca konuşmayı öğreten İş Bankası reklamı, orijinal fikri ve sanatsal çekim tarzıyla en değerli reklam filmleri arasındaki yerini aldı. İş Bankası’nın yurtdışında da ne denli yaygın bir ağa sahip olduğunu vurgulayan reklam filminde Uğur Yücel ve Haluk Bilginer gibi isimler yer alıyordu.
6. Yapı Kredi Bankası: “This is a Bank”
1999 yılında gösterime giren ve İngilizce temalı olan reklam, tüm Türkiye’de oldukça büyük ilgi gördü. Beyaz yaka çalışanların, o dönemde yeni yeni popülerlik kazanan İngilizce öğrenme çabasından yola çıkan reklam filmi büyük ilgi gördü. Telefon bankacılığının temellerinin atıldığı yıllarda böyle bir reklam filmi çekmek gerçekten büyük bir başarı sayılır. Ülkemiz reklamcılığı ve bankacılığında devrim yaratan bu iş, içerisinde vurgulanan “This is a bank” sloganı ile de hafızalarda yer etti.
7. Fırat Plastik Reklamı: “Tut Şunun Ucunu Döşeyelim Abi”
1990’lı yılların ortalarında televizyonda gösterilmeye başlanan Fırat Plastik’e ait Fırat Gri Boru reklamı, kusursuz jingle’ı ile hatırlanıyor. Tüm zamanların en çok bilinen reklam sloganlarından biri bu reklam filmine ait olabilir. Fırat Plastik şirketinin kendi markası olan Fırat Boru için yaptığı reklam filmi, üzerinden 25 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen hala hatırlanıyor. Ünlü müzisyen Vedat Sakman’ın şarkısından uyarlanan jingle ve bu çalışmada geçen “Tut şunun ucunu döşeyelim abi.” sloganı, Fırat markasını tüm Türkiye’nin bildiği bir deve dönüştürdü desek yeridir. Bir reklam filmi hem marka istikrarı hem de satış konusunda ne denli başarılı olabilirin en güzel örneği bu iş diyebiliriz.
8. Luna Margarin Reklamı: “Yoksa Siz Hala Annenizin Margarinini mi Kullanıyorsunuz?”
1992 yılında yayınlanan Luna margarin reklamı akıllara kazınan sloganı ile bir anda ünlendi. Luna’nın bu reklam filmi markanın tarihinde ünlü olan tek işi değil. Gülriz Sururi’nin yer aldığı Luna reklamları da hala hatırlanıyor ve seviliyor. 1992 yılındaki bu reklamı özel kılan ise aslında verdiği mesajlar ve dillere pelesenk olan sloganı oldu. Geleneklerin değiştiği ve şehirli, modern hayatın getirisiyle alışkanlıklarımızın da değişmesi gerektiğini savunan reklam, bu akımı Luna’yla başlatmak gerektiğini söylüyordu. Bunu da “Yoksa Siz Hala Annenizin Margarinini mi Kullanıyorsunuz?” sloganı ile gerçekleştirdi. Bu söylem, Luna’yı Türkiye’nin en popüler markalarından biri oldu.
9. Tadelle Reklamı: “Hey Arkadaş, Sağ ol!”
1995 yılında, Euro 96 öncesi çekilen Tadelle reklamı ünlü milli takım futbolcularını ve Fatih Terim’i içinde barındırmasıyla dikkat çekiyor. Günümüzde de futbolcular pek çok reklam filminde rol alsalar da Tadelle reklamındaki birliktelik ve samimiyet bu işlerin hiçbirinde yok. 1990’ların ve milli takımın ruhunu çok iyi yansıtan Tadelle reklamı, gerek prodüksiyon gerekse hikayesi ile bir reklam başyapıtı. Bu reklamda Fatih Terim’in küçük çocuğa söylediği “Hey arkadaş, sağ ol!” cümlesi de zaman içinde reklamın sloganı oldu ve Tadelle uzunca bir süre bu slogan ile anılır hale geldi. Türkiye’nin çikolata devi Tadelle’ye böyle bir reklamı bize izletme şansı sunduğu için özel teşekkürlerimizi armağan etmeyi de unutmayalım.
10. Duru Sabun Reklamı: “Çok Sabun”
1994 yapım tarihli reklam aslında öyle ahım şahım diyebileceğimiz bir özellik yok. Peki, neden bu reklam bu kadar popüler oldu diye soracak olursanız, reklamda Şener Şen oynuyor diye cevap verebiliriz. Sanıyoruz ki bir reklamın ünlü olması için içinde Şener Şen’in yer alması yeterli olacaktır diye düşünüyoruz. Usta oyuncu Duru markası için kamera karşısına geçip, tüm sempatikliği ile sabun reklamı yaparken bir yandan da “Çok sabun” sloganı kulaklarımızda yankılanıyor. Türkiye’nin dev kozmetik ve sabun markası Duru ile Şener Şen’i yan yana görmek, 1990’lı yıllar özelinde büyük bir keyifti.
11. Calve Ketçap Reklamı: “Ters Çevir Aksın Hayat”
1996 senesinin en ünlü reklamlarından biri de Calve’nin akrobat ketçap şişesi için çektiği iş oldu. Bu reklam bir ketçap reklamından çok farklıydı. Mutlu insanların göründüğü reklam filminde, ketçaptan ziyade hayat ile ilgili göndermeler ile karşılaştık. “Ters çevir aksın hayat.” sloganının hakim olduğu ve bu minvalde ilerleyen reklam oldukça akıcı yapısıyla sanki bir mini dizi izliyormuş hissi yaratıyor. Bir de şimdilerde çok aşina olduğumuz akrobat şişe ve kapak tasarımının o yıllarda yeni ortaya çıktığını görmek, insanda bir ufak nostalji hissiyatı yaratıyor.
12. Ona Yağ Reklamı: “Gösterelim Ona”
1997’de yılında gösterime giren Ona reklamı, hem ayçiçeği yağı hem de ayçiçeği yağlı margarin ürünlerinin tanıtımını içeriyor. Tanıtım ise hayli alışılagelmişin dışında. Bir dizi bölümü gibi prodüksiyona sahip reklam, başrolde genç Ceyda Düvenci ile seviye atlıyor diyebiliriz. Nikah masasında evlenmekte olan bir çiftin Ona yağlarına dizdiği övgüleri izlerken, bir yandan da nasıl patates kızartılır ve nasıl kavurma yapılır gibi bilgileri de elde ediyoruz. Komedi unsurlarının ön planda olduğu reklam filmi, Ona’yı bir dönemin en ünlü yağ markalarından biri yapmıştı.
