Satın alma gücü paritesi, farklı ülkelerin ekonomik üretkenliğini ve yaşam standartlarını kıyaslayabilmek için kullanılan bir makroekonomik analiz metriğidir. Satın alma gücü paritesi, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak farklı para birimlerinin satın alma güçlerini birbirine eşitleyen bir değişim oranıdır. Kısaca ayrıntılı olarak tanımlanmış bir hizmet ve mal sepetinin, farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanabilir ve SAGP şeklinde kısaltılır.
Satın alma gücü paritesini hesaplamak için söz konusu ülkenin gayri safi yurt içi hasılası ve bileşenleri kullanılır. Bir örnek ile açıklayacak olursak, 1 kg elmanın Fransa’da 2 Euro ve Türkiye’de 8 TL olduğunu varsayalım. Fransa’da yaşayan ve yıllık geliri 20,000 Euro olan bir birey, yıllık geliriyle 10.000 kg elma alabilir. Ancak aynı miktarda (10.000 kg) elma almak isteyen ve Türkiye’de yaşan bir kişinin bunun için yıllık gelirinin 80.000 TL olması gerekmektedir. Satın alma gücü paritesi bu iki kişinin gelirlerini kendi ülkesinde harcadığını varsayarak hesaplanır. Kısaca Fransa’da 20.000 Euro ile alınacak miktarda elma için Türkiye’de yaşayan bir bireyin 80.000 TL ödemesi gerekir.
Formül aşağıdaki gibidir:
Satın Alma Gücü Paritesi (Türkiye / Fransa): 8/2 = 4 TL/Euro
Yukarıdaki formüle göre 1 Euro’nun alım gücü Türkiye’de 4 TL’ye denk gelmektedir. Ancak unutmamamız gereken bir nokta var: Bir ülkenin gerçek SAGP’si hesaplanırken çok fazla sayıda mal ve hizmet hesaba katılır ve genel bir oran elde edilir.
