İnce Memed, edebiyatımızın usta ismi Yaşar Kemal’in tartışmasız en ünlü eseri. 1955 ile 1987 arasında yazdığı ve dört ciltten oluşan İnce Memed serisi, temel olarak zalim ile mazlumun mücadelesinin öyküsü gibi görünüyor. Her şey de aslında göründüğü gibi net. Yaşar Kemal, içine doğduğu Çukurova topraklarındaki halkın mücadelesini, geri kalmışlığını ve güce karşı isyanını kendine has tarzı ile okuyucuya aktarıyor. Hatta öyle bir aktarıyor ki her bir kitabın belirli yerlerinde insanı ağlatan satırlarla karşılaşmak mümkün.
Yaşar Kemal, İnce Memed serisini 1947 yılında hayata geçirmeye karar verdi; ancak ilk romana başlamasına rağmen bir türlü devamı gelmedi. Serinin birinci cildi 1955’te okuyucu ile buluşabildi. Seri,1987 yılında dördüncü cilt ile birlikte toplam 32 senede tamamlanmış oldu. Usta kalemin Anadolu’nun destanlarından biri olacak kadar titizlikle kaleme aldığı İnce Memed serisi, Türk edebiyatının en iyi romanlarının kıyaslandığı listelerde her zaman ilk sıralarda kendisine yer bulmayı başardı.
İnce Memed, İngilizce, Fransızca ve İtalyanca başta olmak üzere 40’dan fazla farklı dile çevrildi. İnce Memed, Yaşar Kemal’i edebiyat dünyasının dev isimleri arasına sokan çalışması olarak kabul ediliyor. Yaşar Kemal yarattığı bu eşsiz roman dörtlemesi ile çeşitli ödüllerin de sahibi olmayı başardı.
İnce Memed’in dört kitabında da konu bütünlüğü olmasına rağmen kendi içlerindeki hikayeleri birbirinden farklı seyrediyor diyebiliriz. Birinci ciltte Çukurova’nın geri kalmış köylerinden Değirmenoluk’da yaşayan Memed’in köyün sahibi Abdi Ağa ile girdiği mücadeleye ve başkaldırıya şahit oluyoruz. Sevgilisi Hatçe ile Abdi Ağa’nın zulmünden kaçan Memed, Ağa’nın zulmünden tamamen kurtulamaz. İsyan eden Memed dağa çıkarken, Abdi Ağa’nın annesine ve Hatçe’ye yaptığı zulüm bitmez. En sonunda Memed, Abdi Ağa’yı öldürür ve kokuşmuş bir düzene son verir.
İkinci ciltte ise Memed, kendi köyünde Abdi Ağa’nın yerine geçen Kel Hamza ve Vayvay köyüne eziyet çektiren Ali Safa Bey ile mücadele içine girer. Sonunda iki ağayı da öldüren Memed, bir kez daha kayıplara karışır. Üçüncü cilde geldiğimizde ise Memed’in bozuk düzene karşı direnişi devam eder. Bu defa jandarma ve Mahmut Ağa Memed’in peşindedir. Memed her şeye rağmen direnişini sürdürür ve yakalanmaz. Son kitapta ise Memed artık Çukurova’da bir kahraman haline gelir. Çukurova’da işleyişi bozuk ne kadar düzen ne kadar halka zulmeden ağa var ise onlarla uğraşır. Sonunda zafer ezilen halkın ve köylünün olur. Artık ağalık düzeni Memed sayesinde büyük bir yıkıma uğramıştır.
