19. ve 20. yüzyılda pek çok finansal kriz, genellikle banka panikleri ve bu paniklerin ekonomik durgunluk dönemleri ile kesişmesinden ortaya çıktı. Yine, borsa çöküşleri, ekonomik balonlar ve likidite sancıları da bu krizlerin doğmasında etkili oldu. Bu tarz krizlerin atası olarak kabul edilebilecek ve dünyada büyük yara bırakan bir panik dalgası ise 18. yüzyılda ortaya çıktı. Büyük Britanya topraklarından yayılan ve pek çok ülkeyi etkisi altına alan panik dalgası, Kredi Krizi olarak adlandırıldı.
Temelleri 1760’lı yıllara kadar dayanan Kredi Krizi, 1772 yılında tam olarak patlak verdi ve Britanya’da yer yerinden oynadı. İngiliz İmparatorluğu, özellikle Doğu Hindistan Kumpanyası olarak nitelendirilen sömürgeleri ve başarılı ticari ilişkileri sebebiyle büyük bir servet elde etmeyi başardı. Ekonomisi çok güçlü görünen İngiliz İmparatorluğunda, ekonomik olarak aşırı iyimser bir hava hakimdi. Bu iyimser hava kontrolsüz bir yatırıma ve kredi genişlemesine zemin hazırladı. Hal böyle olunca, iyice eli açık bir tutum sergileyen İngiliz bankaları piyasayı adeta krediye boğdu. Ancak bu iyimserlik 8 Haziran 1772’de sona erdi. “Neal, James, Fordyce and Down” isimli bankanın ortaklarından olan Alexander Fordyce borçlarını ödeyemeyeceğini anlayarak Fransa’ya kaçtı ve bu kaçış Britanya için büyük bir ekonomik çöküşün başlangıcı oldu.
Fordyce’in kaçtığına dair haberler hızla yayılmaya başladı. Bankalara güven birden sıfıra indi ve vatandaşlar uzun kuyruklar oluşturarak paralarını bankalardan çekmek için yarışa girdiler. Bir anda süper güç olarak görülen bankacılık sektörü adeta yangın yerine döndü. Ardı ardına gelen spekülasyonlar ve oluşan panik havası hiç durmadan sağa sola sıçramaya başladı. Önce İskoçya ve Hollanda’ya yayılan dalga, kısa sürede tüm Avrupa ülkelerini etkisi altına aldı. Bu da yetmedi İngilizlerin Amerika’daki kolonilerine kadar ulaştı.
1772 Kredi Krizi, o kadar derin bir iz bıraktı ve etkili oldu ki, pek çok tarihi kaynak “Amerikan Devrimi” ve “Boston Çay Partisi” olaylarının bu ekonomik krize dayandığını söylüyor.
Bence biraz daha çalışın?
Bunu kredi krizi diye başlayıp, mevduat krizi diye bitirmişsiniz...!
Elinde fener, gündüz IQ arıyor Diyojen HALA...!