Ocakbaşı Restoranlar ve Kebapçılar
Ocakbaşı restoranlar Türk mutfağının sembolü haline gelmiş mekanlardır. Kökenleri Osmanlı dönemindeki kebapçı dükkanlarına dayanmaktadır. 19. yüzyılın sonlarında İstanbul'un ünlü semtlerinden Beyoğlu'nda ilk ocakbaşı restoranlar ortaya çıkmaya başlamıştır.
İlk ocakbaşı restoranlarda müşteriler, açık ocakların etrafında minderler üzerine oturarak yemeklerini yiyorlardı. Zamanla bu tarz mekanlar İstanbul'un popüler ve nostaljik lezzet durakları haline gelmiştir. Özellikle 1950'lerden sonra şehir hayatının hızlanmasıyla birlikte insanların dışarıda yemek yeme alışkanlıkları artmış, böylece ocakbaşı restoranların popülerliği hızla yükselmiştir.
Günümüzde Türkiye'nin hemen her şehrinde ocakbaşı tarzı restoranlar bulunmaktadır. Hem lezzetleri hem de sıcak ve samimi atmosferleri ile ocakbaşı restoranlar Türk mutfağı deneyimi yaşamak isteyenler için vazgeçilmez mekanlardır.
En Popüler Ocakbaşı Restoran Zincirleri
Türkiye'de son yıllarda ocakbaşı restoran zincirleri oldukça popüler hale geldi. Özellikle büyük şehirlerde pek çok zincir restoran bulunuyor. En çok bilinen ocakbaşı restoran zincirleri arasında şunlar öne çıkıyor:
Nusret Steakhouse
Nusret Gökçe'nin sahibi olduğu ünlü bir steakhouse zinciridir. Etiler'de ilk restoranını açan Nusret, zamanla Türkiye'nin dört bir yanına ve yurt dışına şubelerini yaydı. Özellikle bonfile eti ile meşhurdur. Mekanın duvarlarını süsleyen ünlülerin fotoğrafları da dikkat çekicidir.
Kaşıbeyaz
Usta aşçı Kaşıbeyaz lakaplı Ahmet Ömeroğlu'nun kurucusu olduğu bir diğer popüler zincir. 70'li yıllarda Bursa'da ilk restoranını açan Kaşıbeyaz, zamanla tüm Türkiye'ye yayıldı. Özellikle kendine has baharatları ve soslarıyla bilinir.
Çırağan Ocakbaşı
Çırağan Palace Kempinski'nin bünyesinde faaliyet gösteren lüks bir ocakbaşı restoranıdır. Osmanlı ve Türk mutfağından özenle seçilmiş lezzetleri konuklarına sunar. Boğaz manzarası eşliğinde yemek yemek isteyenlerin adresi Çırağan Ocakbaşı'dır.
Develi
Develi lakaplı Ahmet Ziya Gökçekuş'un kurucusu olduğu bir başka dev zincir. 1967'de Gaziantep'te ilk restoranı açıldı. Zamanla birçok şehirde şube açtı. Özellikle Adana kebabıyla ünlüdür.
Hayvore
Ankara'da doğan bir zincirdir. Etin en lezzetli hallerini müşterilerine sunmayı amaçlar. Türkiye'nin dört bir yanında şubeleri bulunmaktadır. Bonfile, antrikot, köfte ve kebap çeşitleriyle ön plana çıkar.
Yukarıda bahsedilen zincir restoranlar, Türkiye'de en çok bilinen ve tercih edilen ocakbaşı restoran markaları arasında yer alır. Her biri kendine has lezzetleri ve tarzlarıyla öne çıkmıştır.
Ocakbaşı Restoranlarda Sunulan Yemek Çeşitleri
Ocakbaşı restoranlar, geleneksel Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerini sunan mekanlardır. Menüde çok çeşitli et yemekleri, sebze yemekleri, mezeler ve tatlılar yer almaktadır.
Et Yemekleri
Ocakbaşı restoranların vazgeçilmezleri arasında ızgara et çeşitleri ve kebaplar gelir. Bonfile, antrikot, pirzola, tavuk şiş gibi ızgaraların yanı sıra Adana ve Urfa kebabı, İskender kebap, Ali Nazik, kağıt kebabı gibi kebap çeşitleri de menüde yer alır. Etlerin en lezzetlisi odun ateşinde pişirilir.
Sebze Yemekleri
Türk mutfağının sebze yemekleri de ocakbaşı restoranlarda sıkça tercih edilir. Barbunya, karnabahar, semizotu, ıspanak gibi sebzelerin zeytinyağlıları ve etli yemekleri ocakbaşında pişirilerek servis edilir. Bamya, kereviz, kabak gibi sebzelerin kavrulmaları da özellikle tercih edilen lezzetler arasındadır.
Mezeler
Soğuk mezeler ve sıcak mezeler olmak üzere çok çeşitli mezeler ocakbaşı restoranların başlangıcı olarak tercih edilebilir. Haydari, cacık, semizotu, dolma ve sarma gibi geleneksel mezelerin yanı sıra köpoğlu, sigara böreği, kalamar tava gibi sıcak mezeler de oldukça tercih edilmektedir.
Tatlılar
Ocakbaşı restoranlarda yemek sonrasında genellikle sütlü tatlılar ikram edilir. Kazandibi, muhallebi, keşkül, tavuk göğsü tatlısı en çok tercih edilenler arasındadır. Meyve tatlıları da mevsimine göre ikram edilebilir.
En Popüler Et Yemekleri
Ocakbaşı restoranlarda sunulan başlıca et yemekleri şunlardır:
Dana bonfile: Özenle seçilmiş kaliteli dana bonfile, ocakbaşı ateşinde kömürle pişirilerek servis edilir. Lezzetiyle damaklarda unutulmaz bir tat bırakır.
Kuzu pirzola: Kemikli veya kemiksiz olarak sunulabilen kuzu pirzola, ocakbaşı restoranların vazgeçilmezlerindendir. Baharatlarla marine edilip, ateşte pişirildikten sonra servis edilir.
Tavuk şinitzel: Tavuk göğsü etinden yapılan şinitzel, kızartılarak veya ızgara olarak servis edilebilir. Yanında patates kızartması ve sebzelerle birlikte gelir.
Karışık ızgara: Dana bonfile, kuzu pirzola, tavuk şiş ve köfte gibi çeşitli etlerin karışımından oluşan ızgara, ocakbaşında pişirilerek servis edilir. Tek tabakta çeşitli lezzetlerin tadına varmak isteyenlerin tercihidir.
Ocakbaşı restoranlar, et severlerin damak tadına uygun, kaliteli et yemekleri sunar. Ateş başında pişirme yöntemiyle etlerin lezzeti katlanarak artar.
Mekan Dekorasyonu
Ocakbaşı restoranların mekan dekorasyonunda genellikle açık mutfak konseptine yer verilir. Mutfak bölümü restoranın ortasında konumlandırılır ve müşteriler açık mutfağı izleyebilir. Bu sayede yemeklerin hazırlanma süreci şeffaf bir şekilde gözlemlenebilir.
Açık mutfak bölümünün etrafında genellikle taş ocaklar yer alır. Taş ocaklarda etlerin ve sebzelerin pişirilmesi sağlanır. Taş ocaklar geleneksel bir dokunuş katar ve ocakbaşı konseptine uygun bir atmosfer yaratır.
Mekanın geri kalan bölümünde ahşap mobilyalar tercih edilir. Masalar, sandalyeler gibi oturma grupları ahşaptan üretilir. Bazı mekanlarda ahşap sütun ve kirişler de kullanılır. Ahşap dekorasyon sıcak ve samimi bir ortam oluşturur.
Bu unsurlar ocakbaşı restoranların geleneksel ve otantik havasını yansıtmasına yardımcı olur.
Kebapçıların Tarihçesi
Kebap, Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen Türk mutfağının en önemli unsurlarından biridir. Kebap kültürünün kökenleri Orta Asya bozkırlarına dayanmaktadır. Göçebe Türk toplulukları avladıkları eti ateşte pişirmeye başlamış, zamanla bu pişirme tekniği kebap kültürünün temellerini oluşturmuştur.
Türkiye'de ilk kebapçı dükkanları 19. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul'da ortaya çıkmıştır. O dönemde kebap; koyun etinden yapılan şiş veya tencerede pişirilen küçük et parçalarından oluşuyordu. Zamanla kebap çeşitleri artmış, farklı pişirme teknikleri denenmiştir.
1950'li yıllarda Adana ve Urfa gibi şehirlerde ortaya çıkan döner kebabı, 70'li yıllarda İstanbul'da yaygınlaşmaya başlamıştır. Günümüzde hemen hemen her mahallede bulunan kebapçılar, Türk mutfağının en sevilen lezzetlerini sunmaktadır. Farklı bölgelerin kebap çeşitleri ve pişirme teknikleri, Türk mutfağına zenginlik katmaktadır.
En Ünlü Kebaplar ve Kebapçılar
Türkiye'de kebap kültürü oldukça zengin ve köklüdür. Bazı kebapçılar yıllardır lezzetleriyle nam salmıştır.
İskender Kebap
İskender kebabı, döner kebabın ızgara ateşinde pişirilmiş halidir ve ismini kebabı bulan İskender Efendi'den alır. İnce dilimlenmiş dana eti, yoğurt sos, domates sos ve tereyağ ile servis edilir. Bursa'da İskender kebabı, Orhan Kebap gibi meşhur iskender kebapçıları tarafından ustalıkla pişirilmektedir.
Cağ Kebabı
Cağ kebabı düz metal şişlere dizilmiş kuzu etinin odun ateşinde yavaş pişirilmesiyle yapılır. Erzurum bölgesine has bir kebaptır ve Çağ Kebap Salonu gibi restoranlarca üretilir. Baharatlarla harmanlanmış kuzu eti, şişte saatlerce yavaş ateşte pişerek eşsiz aroma kazanır.
Şahin Usta
1973'ten beri Ankara'da hizmet veren Şahin Usta, adana ve urfa kebaplarıyla ünlüdür. Özellikle baharatlı Adana kebabı ve acılı Urfa kebabı ustalıkla pişirilir. Geleneksel lezzetleri tatmak için Ankara'da uğranması gereken bir kebapçıdır.
Komagene Balıklı
İstanbul Balıkpazarı'nda 1986'dan beri hizmet veren Komagene Balıklı, balık çeşitleri ve mezeleriyle meşhurdur. Hamsi tava, karides güveç, levrek buğulama gibi balık ve deniz ürünlerini usta aşçılar pişirir. Geleneksel balık restoranı konseptiyle öne çıkan nadir mekanlardandır.
Antakya Usulü
Antakya mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden kebap, bölgeye has baharatlarla tatlandırılır. Ciğer, tavuk şiş, kuzu şiş, kağıt kebabı gibi Antakya usulü kebap çeşitleri mevcuttur. Hatay'da tarihi bir marka olan Savur Kebap, bu geleneksel lezzetleri ustalıkla pişirir.
Kebap Çeşitleri
Türkiye'de en popüler kebap çeşitleri şunlardır:
Döner kebap
Döner kebap, dönen bir şişe geçirilmiş ince kıyılmış etin pişirilmesiyle yapılır. Genellikle kuzu eti tercih edilir, ancak dana veya tavuk eti de kullanılabilir. Döner şişi yavaş yavaş ateşte döndürülerek etler pişer. Dilimlenmiş etler lavaş ekmeğe konularak servis edilir. Üzerine domates, biber, soğan ve tereyağı eklenir. Türkiye'nin en popüler fastfood yemeklerinden biridir.
İskender Kebap
İskender kebap, ince kıyılmış döner eti, domates sosu, yoğurt ve tereyağı ile servis edilen özel bir döner çeşididir. Genellikle özel lavaş ekmeği üzerinde sunulur. 19. yüzyılda İskender Efendi tarafından icat edildiği söylenir. Lezzeti ve sunum şekli ile ünlüdür.
Cağ Kebap
Cağ kebabı, Urfa yöresine has bir kebap çeşididir. Kıymanın içine isot biber eklenerek yoğrulur ve şişe takılır. Özel ateşte, cağ denilen bir demir sac üzerinde pişirilir. Oldukça baharatlı ve aromatik bir kebaptır.
Tas Kebabı
Tas kebabı, özel bir kıyma karışımının tasta pişirilmesi ile yapılır. Kıymanın içine domates, biber ve baharatlar konur. Genellikle lavaş ekmeği ile servis edilir. Anadolu'nun çeşitli yörelerinde farklı tarifleri bulunur.
Patlıcan Kebap
Patlıcan kebabı, özel sos ile marine edilmiş kıyma ve patlıcanın şişe alternatif dizilerek pişirilmesi ile yapılır. Lezzetli bir kebap çeşididir. Mutfağımızda sevilen yemeklerden biridir.
Yan Ürünler
Kebapçılarda yenilen ana yemeklerin yanında gelen lezzetler de kebap deneyiminin ayrılmaz bir parçasıdır.
Pilav
Kebapların vazgeçilmez eşlikçisi olan pilavlar, özellikle kebapçılarda tercih edilen uzun taneli pirinçten yapılır. Bu pirinç türü pilavı gevrek bir kıvama getirir. En çok tercih edilen pilav çeşitleri; nohutlu pilav, kuşbaşılı pilav, iç pilav gibi çeşitlerdir.
Ayran
Türk mutfağının serinleticisi olan ayran, kebaplarla en çok uyum sağlayan içeceklerden biridir. Yoğurt ve suyun karışımından elde edilir. Üzerine nane yaprağı serpilerek servis edilmesi ayranı daha da lezzetlendirir.
Salata
Geleneksel kebap salataları genellikle çoban salatası, kısır veya acılı ezme olarak tercih edilir. Bol limonlu ve baharatlı olan bu salatalar, etlerin ağırlığını hafifletmeye yardımcı olur.
Turşu
Kebap yanında turşunun eksik olmaması, lezzeti tamamlayan unsurlardan biridir. Özellikle lahana turşusu veya üzüm sirkesi ile hazırlanan turşular tercih edilir. Acılı ve ekşili olan turşular, kebapların yağlı tadını gidermeye yardımcı olurlar.
Ekmek
Ocakbaşı kebap deneyiminde yanında ekmek olmadan olmaz. Genellikle lavaş veya pide tercih edilir. Etler bu ekmekler ile sarılarak veya üzerine konularak yenir. Ekmeğin taze ve yumuşak olması lezzeti tamamlar.
Mekan Dekorasyonu
Türk ocakbaşı restoranları ve kebapçıları geleneksel Türk misafirperverliğini yansıtan sıcak ve samimi bir atmosfere sahiptir. Mekanların dekorasyonunda genellikle klasik Türk mimarisinin izlerini görmek mümkün.
Ahşap, bu mekanların vazgeçilmez dekorasyon malzemesidir. Klasik Türk tarzında ahşap tavanlar, duvarlar ve mobilyalar misafirleri nostaljik bir yolculuğa çıkarır. Masa ve sandalyeler el işçiliği ile yapılmış, desenlerle süslenmiştir. Bazı mekanlarda divanlar ve minderler de görmek mümkün.
Geleneksel el işlemeleri, kilimler ve halılar duvarlarda yerini almıştır. Bunun yanı sıra duvarlarda İznik çinileri, geleneksel bakır mutfak eşyaları veya ata yadigârı silahlar da sergilenebilir. Tüm bu unsurlar misafirlere özgün bir deneyim sunarken aynı zamanda gelenekleri de yaşatır.
Kebapçılarda ocakbaşı deneyiminin vazgeçilmezi, açık alevde közlenen etlerin pişirildiği geleneksel mangallardır. Bu ocaklar genellikle mekanın ortasında yer alır ve etrafında oturan müşteriler mangaldaki etleri kendileri seçip, kendi istedikleri kıvama gelene kadar pişirme şansına sahip olurlar. Mekanın kalbinde yer alan bu ocaklar hem lezzeti hem de sıcak bir atmosferi temsil eder.